-
1 дүртләп
I числ.; прибл.о́коло (до) четырёхII нареч.чабатаны дүртләп үрү — плести́ ла́пти в четы́ре лы́ка
чәчне дүртләп үрү — заплести́ во́лосы из четырёх пря́дей (пучко́в)
-
2 дүрт
числ.; колич.1)а) четы́ре, че́тверосәгать бишенче дүрт минут — вре́мя - четы́ре мину́ты пя́того
аның дүрт баласы бар — у него́ че́тверо дете́й
дүрттән бере — ка́ждый четвёртый
дүрттән ишелгән чыбыркы — бич, сви́тый в четы́ре ремня́ (лы́ка); бич из четырёх пря́дей
чәчне дүрттән үрү — заплести́ во́лосы в четы́ре пря́ди (пучка́)
дүрт яклап (яктан) — с четырёх сторо́н
б) в притяж. ф. дүртебез, дүртесе че́тверо (из нас, из них)кызларның дүртесе - спорт мастерлары — че́тверо из де́вушек - мастера́ спо́рта
дүртебез дә — все че́тверо
2) как знаменатель дроби в ф. дүрттән четвёртая, четвёртыхдүрттән бер өлеш — о́дна четвёртая часть; че́тверть
3) мн.; в ф. дүртләрендә в четвёртых чи́слахмартның дүртләрендә — в четвёртых чи́слах ма́рта (ме́сяца)
4) в сочет. сущ. на -лы, -лык четырёх; в четырёх, в четы́ре, за четы́ре, из четырёх, на четы́редүрт бүлмәле фатир — четырёхко́мнатная кварти́ра; кварти́ра из четырёх ко́мнат
дүрт пәрдәле драма — дра́ма в четырёх де́йствиях
дүрт гамәлле мәсьәлә — зада́ча из четырёх де́йствий
дүрт килограммлы — четырёхкилограммо́вый, на четы́ре килогра́мма ( ящик)
дүртьеллык — четырёхле́тний
дүрт сумлык — четырёхрублёвый; за четы́ре рубля́
5) в знач. сущ. четвёрка ( оценка)•- дүрт яшьлек••дүрт аякка — на четвере́ньки, на кара́чки (становиться, опуститься)
дүрт аякланып (дүрт аяклап) — на четвере́ньках, на кара́чках (ползти, стоять)
дүрт күз — прост. очка́рик
дүрт күз белән көтү — прогляде́ть (просмотре́ть) все глаза́; ждать с нетерпе́нием, зажда́ться
дүрт стена эчендә (дүрт стена арасында) — в четырёх стена́х (сиде́ть, жить)
дүрт ягын су алу — не знать что де́лать; оказа́ться в тру́дном положе́нии
дүрт ягың кыйбла — на все четы́ре сто́роны; на все четы́ре ве́тра; куда́ глаза́ глядя́т
дүрткә бүленү (дүрткә ярылу) — разорва́ться на ча́сти
См. также в других словарях:
җилкенү — 1. Дәрт керү, дәртләнү, очыну, ашкыну, күңел тынычлыгын югалту. Нин. б. бер эшкә омтылу, нәр. б. эшләргә ашкынып, ярсып тору 2. Талпыну, җилпенү, канатларын кагып ташлану. күч. Кулларны бутап, очынып очынып сөйләү тур. 3. (Алга) омтылу, талпыну.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
талпыну — 1. Очып китәргә омтылып, канат җилпү, җилпенү. Берәр юнәлештә очып китәргә яки очып килеп һөҗүм итәргә омтылып омтылып кую. Бер урында еш еш канат җилпеп тору 2. Селкенеп яки инерция белән бер якка тартылу; чайкалу 3. күч. Бөтен көчне биреп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
